Az Bakım Gerektiren Bahçe Yaratmak Mümkün mü?
Doğru bitki seçimi ve düzenleme ipuçları
Çoğu kişinin hayali: sürekli bakım ve masraf yapmadan daha güzel ve yaşayan bir bahçeye sahip olmak. Aslında bunu yapmak mümkün… Doğru planlama ve bitki ve malzeme seçimiyle, hem estetik hem de sürdürülebilir bir bahçeye sahip olmak için yazımıza göz atın!
Neden “az bakım gerektiren” bir bahçe?
Bitkiler de tıpkı insanlar gibi düzenli bakıma ihtiyaç duyar. Kendimize nasıl zaman ayırıyor, saçımızı ya da tırnaklarımızı kesip toparlanıyorsak; bitkiler de canlı oldukları için aynı özeni isterler. Bakım, sağlıklı bir bahçe için vazgeçilmezdir. Ancak her bitkinin ihtiyacı aynı değildir — kimi daha sık budama ister, kimi ise uzun süre kendi hâline bırakılabilir.
Aynı durum bahçede kullanılan malzemeler için de geçerlidir. Her malzeme aynı dayanıklılığa sahip değildir; bazıları zamanla daha fazla temizlik veya yenileme gerektirebilir. Doğru planlanmış, az bakım gerektiren bir bahçe; zamanı verimli kullanmak, doğayı korumak ve kaynakları israf etmeden uzun ömürlü bir düzen kurmak açısından büyük avantaj sağlar.
Doğru bitki ve malzeme seçimi nasıl olmalı?
Aslında bu konuda tek bir doğru yoktur; her şey, sizin bahçenizde nasıl bir görünüm istediğinize bağlıdır. Ancak hangi tarz bir bahçe hayal edilirse edilsin, tüm bahçeler için bazı temel noktalara dikkat edilmesi gerekir:
- 1. Aynı su ihtiyacına sahip bitkileri bir arada dikmek, sulama dengesini korur ve bakım süresini azaltır.
- 2. Benzer ışık gereksinimi olan bitkileri birlikte konumlandırmak, gelişim farklılıklarını önler.
- 3. Çiçeklenme ve yaprak renklenme dönemleri birbirini izleyen bitkiler kullanmak, bahçenin yıl boyunca canlı görünmesini sağlar.
- 4. Hızlı büyüyen türleri soliter (tekil) olarak, yavaş büyüyen bitkileri ise gruplar hâlinde dikmek, alan düzenini dengeler.
- 5. Bitki yetişmeyecek alanlarda bitki dikmekte ısrarcı olmamak, bunun yerine dekoratif objeler, heykeller veya doğal taşlar gibi alternatif elemanlarla alanı tamamlamak daha doğru bir yaklaşımdır.
- 6. Çim alanları sınırlı tutmak veya tamamen kaçınmak önemlidir. Türkiye’nin iklim koşulları çim yetiştirmek için uygun değildir. İngiltere gibi kuzey ülkelerinde çim doğal olarak gelişirken, Türkiye’nin büyük bölümünde yüksek sulama ihtiyacı, ilaçlama ve biçme gibi işlemler çim bakımını hem zahmetli hem de maliyetli hale getirir.
Bu nedenlerle, bitkisel tasarımda sürdürülebilir ve bakımı kolay seçimler yapmak, hem doğayla uyumlu hem de uzun vadede ekonomik bir bahçe yaratmanın anahtarıdır.
Malzeme seçimi de, bahçeye ne kadar zaman ve ilgi ayrılacağıyla doğrudan ilişkilidir. Özellikle çim tercih edilen bahçelerde, düzenli bakım yapılmadığında zamanla yabani otlar ve hastalıklar ortaya çıkar; çim alanın estetik görünümü bozulur. Bu da bahçe sahiplerini mutsuz eder. Çim kullanmak yerine, basılmayan alanlarda, yer örtücü bitkiler tercih etmek çok daha sürdürülebilir bir çözümdür. Bu bitkiler yıl boyunca yeşil veya çiçekli kalabilir, aynı zamanda sulama ve bakım ihtiyacını en aza indirir.
Yaya hareketinin yoğun olduğu bölgelerde ise doğal taş zeminler daha uygun bir çözümdür. Ancak malzeme seçimi burada da çok önemlidir. Genellikle tercih edilen beyaz podima taşıdır. İlk başta estetik bir görünüm sunsa da pratikte oldukça zahmetlidir. Yağmurla birlikte çamurlaşır, zamanla yosun tutar ve ilk günkü görünümünü kaybeder. Alanın yıl içinde birkaç kez yıkanıp yeniden düzenlenmesi gerekir. Bu nedenle, uzun vadede bakım kolaylığı sağlamak için doğal tonlara sahip taşlar —örneğin gri, bej veya bazalt gibi— tercih edilmelidir. Bu malzemeler hem doğaya uyum sağlar hem de yıllar geçse de doğal güzelliklerini korur. Bu tarz uygulamalar İtalyan bahçelerinde oldukça yaygındır.
Bahçeyi bakımlı gösteren şey bitki sayısı değil, uyumdur. Kullanılan objeler ve bitkiler bir konsept içerisinde tercih edilmelidir.
Toprak yüzeyini yer örtücülerle kaplamak veya malç kullanmak da yabani ot oluşumunu engeller. Böylece hem estetik bir yüzey elde edilir hem de sulama ve temizlik ihtiyacı azalır.
Otomatik veya damla sulama sistemleri, suyu doğrudan kök bölgesine verir. Bu yöntem buharlaşmayı azaltır ve su tasarrufu sağlar. Gübreleme yerine organik kompost veya malç kullanmak, toprağın nemini koruyacaktır. Organik kompost için bahçenizde uygun bir yer ayırmak gübre için ayrılan bütçeyi düşürecektir. Yıllık bakım takvimini oluşturmak da önemlidir: ilkbahar aylarında budama, yaz ortasında besleme ve sulama, sonbaharda derin budama ve temizlik rutinleri bahçeye bakımını yıl içine bölünmesini sağlayacaktır. Kısa müdahaleler, bahçeyi yıl boyu sağlıklı tutacaktır.
Kıyı bölgelerinde tuzluluğa ve rüzgâra dayanıklı türler; Elaeagnus (İğde), Myrtus (Mersin) , Oleander (Zeytin),
İç bölgelerde sıcak ve kurak koşullara uyumlu bitkiler; Lavandula (Lavanta), Pittosporum (Yıldız çalısı)
Kuzey cephelerde gölgeye dayanıklı çalılar; Camellia (Kamelya), Aucuba (Akuba), Fatsia japonica (Japon çınarı)
Her bölgenin kendi iklimine ve koşullarına uygun bitkilerle çalışmak, hem doğal kaynak kullanımını azaltır hem de bahçe bakımını minimuma indirir.
Az bakım gerektiren bahçeler için yukarıda değinilen noktalar oldukça önemlidir. Her detayı insan eliyle kontrol etmek yerine, doğanın kendi dengesini desteklemek gerekir. Bunun en etkili yolu ise bahçenin bulunduğu çevreye ait doğal bitki örtüsünden ilham almaktır.
Doğru bitki ve malzeme seçimleriyle, hem sürdürülebilir hem de az bakım isteyen bir bahçe oluşturmak mümkündür. Böylece doğayla uyum içinde, her mevsim keyif veren bir yaşam alanı yaratılabilir.
Bahçenizde kullanacağınız bitki ve malzemelerle ilgili her zaman bizi arayarak bilgi ve destek alabilirsiniz…
İnstagram sayfamızı takip ederek bahçe ve peyzaj bilgilerini takip edebilirsiniz…
https://www.instagram.com/peyzajprojen
